شما میخواهید در تمام جنبههای زندگیتان به سطح بعدی بروید، اما چیزی مدام مانع شما میشود. آیا ممکن است آن “چیز” خودتان باشید؟
همه ما تا حدی خود ویرانگری میکنیم. ممکن است این کار، صرف نظر کردن از کلاس ورزشی یا دیر رسیدن به قراری باشد که بسیار مهم است.
اما وقتی رفتار خود-ویرانگرانه مداوم میشود، ممکن است منجر به مواجهه شما با چالشهایی در هر زمینه از زندگیتان، از جمله خانه، مدرسه، کار و روابط شود.
درک اینکه چرا خود-ویرانگری اتفاق میافتد و چگونه با آن مقابله کنیم، میتواند در مجموع گامی دیگر به سوی باز کردن پتانسیل واقعی شما باشد.
خود ویرانگری چیست؟
خود ویرانگری را میتوان به عنوان الگویی از افکار و رفتارهایی در نظر گرفت که شما، اغلب حتی بدون اینکه متوجه شوید، در آنها درگیر میشوید و موانعی برای دستیابی به اهدافتان ایجاد میکند.
اگر این عبارت منفی به نظر میرسد، نگران نباشید. کلمه “خرابکاری” کمی نامناسبی است، یا کلمهای است که در واقع معنایی را که به نظر میرسد منتقل میکند، ندارد.
شیرانی پاتاک، رواندرمانگر دارای مجوز در سن خوزه، کالیفرنیا، توضیح میدهد: «خود-ویرانگری اصلاً خرابکاری نیست. در واقع یک مکانیسم محافظتی است که توسط روان شما ایجاد شده تا شما را از هرگونه خطر یا آسیب احتمالی در امان نگه دارد. آنچه برای ما آشناست، چیزی است که روان ما آن را ایمن میداند.»
به عبارت دیگر، شما حتی ممکن است از رفتار خود-ویرانگرانه آگاه نباشید، و این چیزی نیست که شما عمداً انجام دهید.
پاتاک اضافه میکند: «وقتی برای ایجاد تغییر، وارد آبهای ناآشنا میشویم، میتواند تمام زنگهای هشدار را در سیستم داخلی ما که به ما میگوید: خطر! خطر! را به صدا درآورد. سپس، مغز ما دستوری را برای ما ارسال میکند تا در رفتاری آشنا درگیر شویم تا ما را به آبهای آشنا بازگرداند.»
علائمی که نشان میدهد شما خود ویرانگری میکنید:
رفتار خود ویرانگرانه برای هر کسی متفاوت به نظر میرسد. این تا حد زیادی به زمینه بستگی دارد.
به طور کلیتر، با این حال، در اینجا برخی از علائمی وجود دارد که ممکن است با آنها مرتبط باشید:
• به تعویق انداختن کارها
• اجتناب از مسئولیتها، حتی اگر به این دلیل باشد که “فراموش میکنید”
• شکستن قولها یا عدم انجام تعهدات
• عدم آمادگی
• ناهمخوانی بین خواستهها و اعمال شما
• دیر رسیدن به قرارها یا جلسات مهم
• مصرف مواد، زیاده روی در مشروبات الکلی
• تسلیم شدن وقتی اوضاع سختتر میشود.
نمونههایی از رفتار خود ویرانگرانه
• شما صبح یک مصاحبه شغلی مهم دارید. شب قبلش تا دیروقت با دوستانتان بیرون میمانید و مشروب میخورید.
• خانوادهتان هزینه دانشگاه را پرداخت میکنند. شما در امتحان ورودی قبول نمیشوید زیرا برای آن آماده نشدهاید.
• شما میخواهید ازدواج کنید و تشکیل خانواده بدهید. شریک عاطفی را انتخاب میکنید که از نظر عاطفی در دسترس نیست.
دلایلی برای رفتار خود ویرانگرانه:
سندرم ایمپاستر (Imposter syndrome)
اگر به دلیل سندرم ایمپاستر، احساس شک به خود یا باورهایی مبنی بر اینکه به اندازه کافی با استعداد نیستید را تجربه میکنید، ممکن است به جای اینکه ریسک کنید، از ترس اینکه مبادا کسی بفهمد که شما یک “شیاد” هستید، از تلاش دست بکشید. البته که شما شیاد نیستید، اما ممکن است با وجود تحصیلات، تجربه و دستاوردهایتان، اینطور احساس کنید.
بلاتکلیفی:
دوسوگرایی به داشتن احساسات متناقض در مورد شخص یا چیزی، عدم اطمینان در مورد اینکه قدم یا تصمیم بعدی چیست، اشاره دارد. میتواند باعث شود احساس کنید در موقعیت دشواری قرار دارید و همه گزینههای شما چالشهایی را ارائه میدهند.
وقتی خود ویرانگری میکنید، ناخودآگاه چیزها را به یک سمت یا سمت دیگر حرکت میدهید، بنابراین دیگر مجبور نیستید آن تصمیم سخت را بگیرید. این ممکن است احساس غرق شدن عاطفی یا اضطراب شما در مورد تصمیمگیری را کاهش دهد.
ترس از موفقیت:
کیشا پرودن، درمانگر دارای مجوز در آهوسکی، کارولینای شمالی، میگوید: «شخص ممکن است از ترس موفق شدن، خود-ویرانگری کند.»
او اضافه میکند: «این ممکن است گیجکننده به نظر برسد، اما موفق بودن با مسئولیت و ریسکپذیری بسیار بیشتری همراه است. شخص ممکن است از فشار اضافی موفقیت بترسد.»
به طور معمول، افزایش موفقیت تغییرات زیادی را به همراه دارد، مانند مواردی که در بالا ذکر شد، و موارد دیگر، مانند محل زندگی شما، تا افرادی که با آنها وقت میگذرانید. این میتواند با احساس از دست دادن یا ترس از ناشناخته همراه باشد.
ترس از قضاوت دیگران:
خود ویرانگری برای جلوگیری از استرسی که از انتظارات دیگران ناشی میشود، غیر معمول نیست.
پرودن میگوید: «ناخودآگاه، یک فرد ممکن است از طرد شدن یا تمسخر دوستان یا عزیزان در صورت عدم دستیابی به اهدافش بترسد.» برای برخی، این فشار ممکن است منجر به افکار یا رفتاری شود که منجر به خود-ویرانگری میشود.
اجتناب از درد عاطفی:
جوسلین پترسون، مشاور بهداشت روانی دارای مجوز در ساراسوتا، فلوریدا، میگوید: خود-ویرانگری خطر مقابله با ناراحتی را کاهش میدهد.
او میگوید: «خود-ویرانگری میتواند به ما این راه آسان را بدهد که بگوییم “این سرنوشت من نبود” به جای اینکه با این احساس ناخوشایند روبرو شویم که نرسیدن به اهدافمان تقصیر خودمان بوده است.»
او اضافه میکند: «هیچ کس احساس پشیمانی، خجالت یا شرم را دوست ندارد. حتی اگر اعمال ما آگاهانه باشد، گفتن “به دست نیاوردن آن فرصت انتخاب من بود” احساس بهتری دارد.»