نمایش رفتارهایی که به عنوان “بد” تلقی میشوند میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله عدم آگاهی از خود. اما این لزوماً تعریف کنندهی شخصیت فرد نیست.
طبیعت انسان ناقص است. همه ما با چالشهای خود دست و پنجه نرم میکنیم، اشتباه میکنیم، قضاوتهای اشتباهی داریم یا بعد از گفتن چیزی پشیمان میشویم. این لحظات شما را به فردی “بد” تبدیل نمیکنند، آنها صرفاً نشان میدهند که شما انسان هستید.
برچسب “خوب” یا “بد” اغلب از دیدگاه دیگران نسبت به الگوهای طولانیمدت رفتار و شخصیت شما ناشی میشود. به عنوان مثال، اگر معمولاً با مهربانی، دلسوزی و قضاوت عادلانه رفتار میکنید، ممکن است به عنوان فردی “خوب” شناخته شوید.
با این حال، “خوب” بودن به معنای آن نیست که کسی نمیتواند کارهای بد انجام دهد. با درک اینکه چرا افراد خوب، کارهای بد انجام میدهند، ویژگیهای خوب خود مانند همدلی و دلسوزی را پرورش میدهید.
چرا افراد خوب ممکن است کارهای بد انجام دهند؟
تروماهای گذشته و رویدادهای منفی زندگی
گذشته تأثیر قدرتمندی بر نحوهی رفتار شما در حال حاضر دارد، حتی اگر از آن آگاه نباشید.
دکتر راد میچل، روانشناسی از کالگری، آلبرتا، میگوید: “افراد خوب ممکن است تحت تأثیر تروماهای حلنشده، رفتارهای مضر از خود نشان دهند. مانند سایهای از گذشته، این تروماها میتوانند موقتاً مهربانی ذاتی انسان را تحتالشعاع قرار دهند.”
تروما و رویدادهای منفی زندگی بر هر فردی تأثیر متفاوتی میگذارند و برای برخی افراد، این تأثیرات میتواند منجر به تصمیمگیریهای بد شود.
به عنوان مثال، ترومای دوران کودکی میتواند منجر به دلبستگی ناایمن در بزرگسالی شود. دلبستگی ناایمن ممکن است منجر به جستجوی تأیید شود که به یک رابطه عاشقانه خارج از ازدواج تبدیل شود.
یا اینکه، تجربه گرسنگی در گذشته ممکن است باعث شود فرد اقدام به دزدی و انباشتن غذا از فروشگاههای محلی کند.
در هر دو سناریو، قصد آسیب رساندن به دیگران وجود ندارد. رفتارها ناشی از تجربیات و احساسات منفی حل نشده در گذشته هستند.
حالت بقا
دکتر دیوید تان، روانپزشک کودکان و نوجوانان از خلیج پلنتی، نیوزیلند، معتقد است که حالت بقا، زمانی که احساس میکنید به گوشهای رانده شدهاید، دلیل دیگری است که افراد خوب کارهای بد انجام میدهند.
به عنوان مثال، اگر شغل خود را از دست بدهید و با مشکلات مالی شدیدی مانند از دست دادن خانه خود روبرو شوید، احساس ناامیدی، استرس شدید و فشار برای تأمین خانواده ممکن است شما را به سمت گزینههای غیراخلاقی مانند کلاهبرداری یا دزدی سوق دهد.
نیاز به تعلق
انسان به طور ذاتی اجتماعی است و در طول تاریخ از طریق همکاری و مشارکت گروهی زنده مانده است. تمایل به احساس تعلق در میان همسالان طبیعی است.
لیندسی تانگ، مددکار اجتماعی مجاز از وودلند هیلز، کالیفرنیا، میگوید: “یکی از دلایلی که افراد خوب ممکن است گاهی اوقات کارهای بد انجام دهند، فشار اجتماعی یا تأثیرگذاری است. تمایل ذاتی برای سازگاری و پذیرفته شدن میتواند فرد را به سمت اعمالی سوق دهد که خلاف اصول اخلاقی اوست.”
او مثالی میزند از اینکه فرد درگیر شایعات مضر در مورد همکار خود شود، حتی اگر بداند این کار درست نیست.
او میگوید: “این رفتار لزوماً آنها را به فرد بدی تبدیل نمیکند، اما نشان میدهد که چگونه تأثیرات خارجی میتوانند حتی افراد با بهترین نیت را تحت تأثیر قرار دهند.”
کمبود خودآگاهی
شناخت لحظه به لحظه احساسات خود و موقعیت خود در دنیای اطراف، خودآگاهی نامیده میشود. طبق گفتههای تانگ، این اغلب عاملی است که باعث میشود افراد خوب گاهی اوقات کارهای بد انجام دهند.
او میگوید: “وقتی کسی با احساسات یا ارزشهای خود هماهنگ نیست، ممکن است ناخواسته رفتاری برخلاف باورهای خود داشته باشد. این میتواند زمانی اتفاق بیفتد که فرد تحت استرس یا احساس غرق شدن است و زمانی برای تأمل در اعمال خود ندارد.”
به گفته تانگ، مثالی از این موضوع میتواند گفتن حرفهای زشت در حین مشاجره باشد زیرا بیش از حد درگیر احساسات درد و ناامیدی خود هستید. در عوض اینکه این احساسات را در خودتان شناسایی کنید، آنها را به شخص دیگری منتقل میکنید.
منفعت جمعی
“هدف وسیله را توجیه میکند” عبارتی است که از آثار ادبی نیکولو ماکیاولی، فیلسوف ایتالیایی، گرفته شده است. این عبارت به این معنی است که برای رسیدن به نتیجه مثبت، هر اقدام منفی ضروری مجاز است.
میتچل میگوید: “گاهی اوقات، افراد خوب اقداماتی انجام میدهند که معتقدند برای “منفعت جمعی” هستند، بدون اینکه عواقب مضر آنها را در نظر بگیرند.”
به عنوان مثال، اقدام به اقدامات شدید مدنی مانند آسیب رساندن به اموال برای جلب توجه به مسائل اجتماعی فوری مانند تغییرات آب و هوایی.
عدالت گمراه کننده
زمانی که احساس میکنید مورد ظلم قرار گرفتهاید، انتقامجویی به همان اندازه منفی میتواند توجیهپذیر به نظر برسد. شما شروعکنندهی این تعامل نبودهاید؛ شما فقط در حال پاسخگویی به همان شیوه هستید، درست است؟
تان میگوید: “ما ممکن است کارهای بدی انجام دهیم زمانی که برخی از اقدامات را به عنوان کار درست اما با انگیزههای گمراه کننده و پیچیده توجیه کردهایم، مانند زمانی که کسی تصمیم میگیرد به دلیل احساس خیانت توسط همسرش، به او خیانت کند.”
اختلالات سلامت روان
زندگی با برخی اختلالات سلامت روان میتواند بر نحوهی دید شما به جهان و نحوهی تعامل شما با دیگران تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) به طور طبیعی با همدلی کم مشخص میشود؛ توانایی ارتباط با احساسات و افکار دیگران.
تان میگوید: “افرادی با برخی از انواع اختلالات شخصیتی ممکن است تمایل به تفکر به این شیوه را افزایش دهند، اما لزوماً این بدان معنا نیست که آنها “بد” هستند.”
علائمی مانند اختلالات افسردگی و اضطرابی نیز میتوانند باعث تغییراتی در رفتار شما شوند که دیگران ممکن است آنها را به عنوان رفتارهای “بد” تلقی کنند. به عنوان مثال، در اختلال افسردگی عمده (MDD)، خوابیدن در طول تعهدات و نادیده گرفتن مسئولیتها، یکی از راههایی است که علائم میتوانند به عنوان رفتارهای “بد” ظاهر شوند.