احترام به خود یعنی اینکه خود آگاه باشیم یعنی آگاه و هشیار باشیم به اینکه چه کسی هستیم و از طرفی احترام به خود یعنی بدانید که دیگران چه کسی هستند یعنی به تفاوت ها و تشابهاتی که بین شما و دیگران وجود دارد آگاه باشید.
این دیدگاه به افراد کمک می کند تا به به تفاوت های یکدیگر احترام بگذارند و هرکس را هرآنطور که هست قبول داشته باشند و در عین حال توانایی کارکردن و تعامل با یکدیگر را نیز داشته باشند
از زمان به دنیا آمدن تا 6ماهگی ، کودکان تنها 2 نوع رفتار را می شناختند . یکی رفتار منفعل وابسته و دیگری پرخاشگر مطالبه گر . همان طور که کودک رشد می کند ، کلمۀ “نه” یکی از اولین کلماتی است که کودک یاد می گیرد . نه گفتن راهی است برای اینکه کودک بگوید من اکنون می توانم منطقی فکر کنم و تصمیم های خودم را بگیرم . راهی برای ایجاد یک فردیت مجزا.
برای یک کودک ، گاهی منفعل بودن ، گاهی پرخاشگر بودن و یا احساسات خود را آزادانه بیان کردن و گفتن نه بدون اینکه احساس گناه کند طبیعی است . پس چه زمانی کودک برای گفتن نه توبیخ شده است ؟ چه زمانی به کودک گفته می شود که نه گفتن ممکن است احساسات دیگران را جریحه دار کند ؟ در مراحل اولیه رشد ، ما توسط مردم و اتفاقات شرطی می شویم و به زودی یاد می گیریم که والدین و دیگر افراد را راضی نگه داریم . به ما گفته می شود که چه چیزی خوب و چه چیزی بد است . در بیشتر مواقع به نفع کودک است تا دیگران را راضی کند و مطیع باشد زیرا رفتار خوب منجر به پاداش می شده . برخی اوقات نیز رفتار بد پاداش های خود را نیز داشته مثلاً کودک با خود می گوید اگر من نتوانم توجه مادر را تحت هیچ شرایطی جلب کنم پس جیغ می زنم ، داد می زنم و اشیاء را پرتاب می کند یعنی با خود میگوید هر توجهی حتی اگر دعوا شد بهتر از نداشتن هیچ توجهی است ، بهتر از این است که کنار گذاشته شوم .
پس رفتار منفعل و یا پرخاشگر در طول زمان توسعه پیدا می کند و فرد بزرگسال هم به راحتی از این روش ها برای رسیدن به اهداف استفاده می کند زیرا به نظر می رسد که این رفتارها یک راه آسان (اگرچه غیر مؤثر) است . درحالی که رفتارهای ابرازگرایانه نیاز به فرآیندهای شناختی دارند . اینگونه رفتارها یاد گرفته می شوند یعنی ما با ابراز وجود به دنیا نمی آییم .
بنابراین بسته به خلق و خو و شرایط ، ما معمولاً در طیفی از رفتارهای منفعل تا پرخاشگر ، عمل می کنیم بدون آنکه گزینۀ ابراز وجود را در نظر بگیریم اگرچه این گزینه ، نیازها ،احساسات و اختیارات شما و طرف مقابل را در نظر می گیرد .
افراد با ابرازگری بالا ، همچنین خودآگاهی ، اعتماد بنفس و عزت نفس بالایی دارند و افرادی صادق ، قدرتمند با مهارت ارتباطی مؤثر هستند . آن ها هم برای خود احترام قائلند و هم برای دیگران . در مرکز همۀ این خصوصیت های مثبت ، تفکر مثبت قرار دارد . آنها از الفاظ مثبت استفاده می کنند و به دنبال نتایج مثبت در تعاملات خود هستند . آن ها با آدم های دیگر طوری تعامل دارند و کار می کنند که برای مشکلات طرفین نتایج مثبتی به همراه داشته باشد یعنی برنده. آن ها به نظرات و دیدگاههای طرف مقابل احترام می گذارند حتی اگر طرف مقابل این دیدگاهها را در میان نگذارد و خود فرد از آنها آگاهی داشته باشد.

هنگامی که با یک فردی به چالش برمی خورید آیا از آن اجتناب می کنید ؟ آیا به هر قیمتی می خواهید پیروز میدان شوید ؟ آیا به فکر انتقام هستید ؟ آیا تا به حال به فکر راه حل برنده _برنده افتاده اید
مثلاً تصور کنید با فرد دیگری در رابطۀ یک موضوع به چالش و اختلاف برخورده اید . چند حالت ممکن است به وجود آید

1. اجتناب از اختلاف : که در این صورت شما تسلیم می شوید و نیازهای خود را سرکوب می کنید زیرا از نتایج مواجهه با آن اختلاف و چالش می ترسید . که در این صورت ممکن است از طرف مقابل متنفر و بیزار شوید .
2. سازش : ممکن است در این حالت شما برای برطرف کردن نیازهای خود و او ، خودتان قدم بردارید و اقدامی انجام دهید . سازش و توافق ممکن است در بعضی اوقات بهترین راه حل باشد ولی در این حالت دو طرف سود و بهرۀ کافی نمی برند . در بدترین حالت ممکن است به شما احساس نارضایتی و خیانت و سوءاستفاده دست دهد.
3. برنده _ بازنده            در ایم حالت شما تنها به نیازهای خود فکر می کنید و کار خود را انجام می دهید. در این وضعیت همیشه یکی برنده و یکی بازنده است و رابطۀ شما خراب خواهد شد .
4. برنده _ برنده            ممکن است شما به راه حل برسید که در آن هر دو برنده شوید ، در این حالت هیچ کدام از طرفین احساس نارضایتی ، نخواهند کرد و یا وقت وانرژی و پول نخواهند گذاشت.

وضعیت برنده _ برنده همیشه امکان پذیر نیست . ولی می توانید نکات زیر را در نظر بگیرید:

-مثبت فکر کنید ، این مشکل به وجود آمده و این یک تمرین برای پیدا کردن راه حل مناسب است و نه یک اختلاف

-به طرف مقابل به عنوان شخصی که می توانید با کمک او به حل مشکل اقدام کنید ، نگاه کنید . و نه یک رقیب

-دقت کنید که طرف مقابل چه نیازهایی دارد. چه چیزی می خواهد از این وضعیت بدست آورد ، چقدر احساسات او در برابر این وضعیت قوی است و غیره و این نیازها را با نیازهای خود , با احتیاجات و خواسته ها و احساسات خود مقایسه کنید

-دقت کنید و ببینید ، تشابهات و تفاوت های نیازهای شما و او در کجا است و در کجا این نیازها می تواند از بین برود .

-به گزینه های پیش رو دقت کنید آنها را ارزیابی کنید و مورد بحث قرار دهید

-با یکدیگر برای رسیدن به حالت برنده _ برنده تلاش کنید

-همیشه حق اولیۀ طرف مقابل را درحالی که حق خود را نادیده نمی گیرید ، شناسایی کنید

مؤلفۀ مهمی که در رفتارهای پرخاشگرانه و یا منفعل مشترک است عزت نفس پایین است . برای بالا بردن عزت نفس خود میتوانید از تمرین زیر استفاده کنید.​